Column door Els Bos-de Groot MSc

Wegen tot herverbinding en de kralenketting van ideeën

Column door Els Bos-de Groot MSc

De titel van het werkplaats event en de masterclass ‘Wegen tot herverbinding’ is geïnspireerd op een gelijknamig boek dat geschreven is door verschillende auteurs, onder redactie van Sabine Vermeire en Jasmina Sermijn. Dit boek wordt omschreven als een ‘rijke verzameling van kralen, waarbij je tijdens het lezen elk een eigen unieke kralenketting van inspirerende ideeën, concepten en praktijken aaneen kan rijgen’. Hulpverleners kunnen met een heel uitlopend pakket aan kralen aan de slag gaan in hun eigen praktijken en zo tot eigenzinnige creaties komen, waarbij ze ‘bestaande ideeën, concepten en vaardigheden ontrafelen, selecteren, herschudden, combineren en synthetiseren’.

Als onderzoeker en systeemtherapeut spreekt mij de creativiteit van het kralenrijgen aan: welke kleur kies ik, welke vorm, en hoe staat dit in het geheel van de kralen? In de praktijk van de hulpverlening hebben we vaak te maken met complexe problemen, waarbij het niet van tevoren duidelijk is welke weg helpend zal zijn of wat verbindend is voor de jeugdige en zijn gezin. Dit betekent dat je samen verschillende wegen moet verkennen, verschillende ideeën en uitgangspunten ter hand neemt en dan samen op weg gaat. Het systeemdenken is voor mij daarbij het leidend kompas of een kaart die mij een indruk geeft van waar ik me bevind en waar ik naar toe zou willen. De uitdagingen die we onderweg tegenkomen en aangaan vragen om creativiteit en vormen zo een kraal in de ketting. Ik laat mij graag, samen met vele collega’s uit het brede jeugddomein, inspireren door nieuwe ideeën die worden aangereikt op het werkplaatsevent en masterclass ‘Wegen tot herverbinding’.

In ‘Wegen tot herverbinding’ is de inhoud toegespitst op het zoeken naar alternatieve sporen waarin problemen van jeugdigen en gezinnen begrepen en begeleid kunnen worden. Vanuit deze alternatieve sporen kan opnieuw verbinding op gang komen met de eigen leefomgeving en krachtbronnen waarmee het leven vormgegeven kan worden. Robert van Hennik en Sabine Vermeire zullen ons in dit gedachtengoed meenemen in hun lezingen op de ochtend. Robert zal in gaan op collaboratief leren en het systemisch kompas met de vraag hoe je in verbinding blijft in complexe situaties. Sabine zal in gaan op het vormen van veerkracht-bevorderende netwerken rondom gezinnen.

Met het thema is aansluiting gezocht bij de proeftuinen ‘Samenspel in de wijken’ van de gemeente Zwolle. Vanuit de Werkplaats Sociaal Domein-lijn Jeugd zijn wij met onderzoek betrokken bij deze proeftuinen. In de proeftuinen wordt een systemische aanpak gehanteerd met de bedoeling om beter te kunnen afstemmen op de problemen die jeugdigen en ouders hebben. Systemisch wil in dit verband zeggen dat, in plaats van de diagnostiekvraag van het kind centraal te stellen, er breder wordt gekeken naar de omgeving en de belangrijke relaties van het kind. Het doel van de proeftuinen is om hulp en steun dichtbij de jeugdige en zijn gezin (thuis, op school en in de wijk) te organiseren. Hierdoor kan de ondersteuning beter aansluiten op de vraag en is het gericht op duurzaam oplossen en normaliseren. Het samenspel wat hiervoor nodig is tussen alle voorzieningen in de sociale basis, het Sociaal Wijkteam en de jeugdhulpaanbieder wordt geoefend en uitgevoerd in de proeftuin. Van het denken in een oplossing alleen gericht op het kind naar een oplossing in de context, vraagt een omslag in het denken en werken van alle betrokkenen, zoals de hulpvrager zelf, de wijkteamprofessionals, jeugdhulpaanbieders en school. Dit is een intensief veranderproces dat begeleid wordt door de projectleider Marianne Volaart. Zij zal op het werkplaatsevent een korte toelichting geven op het project en ook een workshop over de werkwijze in de proeftuinen verzorgen. Verder zijn er vier andere workshop: over community-building vanuit het onderzoeksproject ‘Wijkgericht werken jonge kind’, over de visie van jongeren vanuit hun ervaringsdeskundigheid op wegen tot herverbinden, over het opleiden van de jeugd- en gezinswerker van nu en in de toekomst op Viaa, en over het Systemisch Kompas door een van de hoofdsprekers, Robert van Hennik.

Meer informatie is te vinden op de website.

Els Bos-de Groot, onderzoeker bij het Centrum voor Samenlevingsvraagstukken